شستشوی صحیح بینی بعد از جراحی یکی از مهم‌ترین الزامات مراقبتی بعد جراحی است که در دستیابی به بهترین نتیجه اثر گذار خواهد بود.. اگر این کار به موقع و با روش درست انجام نشود، تجمع ترشحات و لخته‌های خون میتواند باعث عفونت، التهاب و حتی طولانی‌تر شدن روند بهبود شود. شاید این کار در روزهای اول کمی ناخوشایند یا ترسناک به نظر برسد، اما با یادگیری روش صحیح آن که در این مقاله به بررسی کامل آن پرداختیم، به یکی از مهم‌ترین عادات مراقبتی بعد از عمل تبدیل خواهد شد.
اهمیت شستشوی درست بینی بعد از جراحی
شستشوی صحیح بینی پس از جراحی، یکی از مهم‌ترین اقدامات مراقبتی برای جلوگیری از عوارض جراحی بینی و حفظ نتیجه نهایی است. پس از جراحی بینی، به دلیل تورم و تجمع ترشحات، مسیر تنفسی ممکن است مسدود شود و همین موضوع باعث بروز مشکلاتی مانند عفونت، التهاب و حتی کاهش کیفیت تنفس می‌شود.
شستشو با محلول مناسب، علاوه بر پاکسازی لخته‌های خون و ترشحات خشک‌شده، باعث رطوبت‌رسانی به مخاط بینی و پیشگیری از خشکی و ترک خوردگی آن می‌شود. همچنین این کار روند بهبودی را تسریع کرده و از ایجاد چسبندگی و بافت اضافه در داخل بینی جلوگیری می‌کند. رعایت تکنیک درست شستشو باعث می‌شود که ورم و کبودی سریع‌تر کاهش یابد و نتیجه عمل طبیعی‌تر و ماندگارتر باشد.
چه زمانی شستشوی بینی بعد از عمل را شروع کنیم؟
به طور معمول، پزشکان توصیه می‌کنند شستشو را از ۲۴ تا ۴۸ ساعت پس از عمل و بعد از برداشتن پانسمان داخلی آغاز کنید. با این حال، زمان دقیق شروع باید بر اساس نظر جراح شما مشخص شود، زیرا در برخی موارد بسته به تکنیک جراحی و شرایط جسمی بیمار نیاز به صبر بیشتر وجود دارد.
آموزش روش صحیح شستشوی بینی بعد از عمل جراحی
برای شستشوی بینی بعد از عمل، روش‌ها و وسایل متعددی مانند بطری‌ها و ظروف مخصوص وجود دارد که در داروخانه‌ها عرضه می‌شود، اما طبق نظر دکتر ابراهیم شهسواری بهترین روش استفاده از سرنگ بدون سوزن است. در سه هفته اول پس از جراحی، شستشو با قطره‌های بینی و طبق تجویز پزشک انجام می‌شود و پس از این مدت، بهترین جراح بینی استفاده از سرم‌های شستشو با سرنگ را توصیه می‌کند.
هدف از این شستشو، بهبود تنفس و پاکسازی حفرات بینی از خون خشک شده و ترشحات است. هنگام استفاده از سرنگ، بهتر است فرد ایستاده و کمی متمایل باشد و سرنگ به آرامی و بدون وارد کردن فشار به بینی وارد شود. این کار باید به تدریج انجام شود و پس از اتمام، سرنگ را تمیز کرده و به صورت معکوس مراحل را تکرار کنید.
به طور خلاصه 4 مرحله زیر را طی کنید:
- سر خود را کمی به جلو و یک طرف خم کنید.
- نوک ابزار شستشو را به آرامی داخل یک سوراخ بینی قرار دهید.
- محلول شستشو را به آرامی وارد بینی کنید تا از سوراخ دیگر یا دهان خارج شود.
- همین مراحل را برای سمت دیگر تکرار کنید.
بعد عمل بینی چند بار در روز باید بینی را شستشو داد؟
تعداد دفعات شستشوی بینی بعد از عمل، بسته به میزان ترشحات، نوع جراحی و نظر پزشک متفاوت است، اما در بیشتر موارد توصیه می‌شود در هفته اول، بینی ۲ تا ۴ بار در روز شستشو داده شود. این دفعات در هفته‌های بعد به تدریج کاهش پیدا می‌کند، اما تا زمان کامل شدن فرآیند ترمیم داخلی بینی (حدود ۴ تا ۶ هفته)، بهتر است شستشو ادامه داشته باشد.
نکته مهم این است که شستشو باید منظم و طبق برنامه انجام شود، چون فاصله زیاد بین شستشوها میتواند باعث تجمع ترشحات و سخت شدن پاکسازی شود. در صورتی که پزشک دستور بیشتری داد (مثلا به دلیل خونریزی یا ورم زیاد)، باید عینا همان را رعایت کرد.
بهترین محلول برای شستشوی بینی بعد از عمل
به تایید و پیشنهاد دکتر ابراهیم شهسواری؛ محلول سرم نمکی یا آب نمک استریل بهترین گزینه است، چرا که محیط بینی را مرطوب کرده و بدون تحریک، ترشحات را پاکسازی می‌کند. توجه کنید که استفاده از آب لوله‌کشی بدون جوشاندن یا ضدعفونی، به دلیل احتمال آلودگی میکروبی اکیدا توصیه نمی‌شود.
چطور بینی عمل شده را بعد از شستشو خشک کنیم؟
خشک کردن بینی پس از شستشو باید بسیار ملایم و بدون فشار باشد تا به بافت‌های تازه ترمیم‌شده آسیبی وارد نشود. بهترین روش این است که با یک دستمال نرم و تمیز یا گاز استریل، تنها قسمت خارجی بینی را به آرامی خشک کنید. به هیچ عنوان بینی را به شدت فین نکنید، زیرا این کار میتواند باعث باز شدن بخیه‌های داخلی یا خونریزی شود.
اگر پس از شستشو کمی آب یا محلول در داخل بینی باقی ماند، می‌توانید با باز کردن دهان و انجام یک بازدم آرام، مایع را خارج کنید. همچنین استفاده از هوای خنک و ملایم سشوار (البته با فاصله زیاد) روی درجه پایین میتواند برای خشک‌کردن سریع‌تر اطراف بینی مفید باشد، البته به شرطی که حرارت مستقیم به بینی وارد نشود.
نکاتی در مورد شستشو بینی بعد از جراحی
در زمان شستشوی بینی پس از جراحی، رعایت نکات زیر بسیار ضروری است تا از آسیب دیدگی و عوارض احتمالی جلوگیری شود:
- به هیچ عنوان برای خارج کردن لخته‌های خون داخل بینی فین نکنید، زیرا این کار میتواند باعث پاره شدن رگ‌های خونی و آسیب به مجاری بینی شود.
- برای جلوگیری از خشکی بینی، پزشک معمولا پماد مخصوصی تجویز می‌کند که بهتر است طبق دستور و به موقع استفاده شود.
- ممکن است هنگام شستشو احساس عطسه به شما دست دهد؛ در این صورت بهتر است با دهان باز عطسه کنید تا فشار کمتری به بینی وارد شود.
- هرگز از انگشت برای تمیز کردن داخل بینی استفاده نکنید، چون ممکن است باعث جراحت یا تحریک شود.
- مراقب باشید هنگام شستشو به هیچ عنوان به بینی فشار یا آسیب وارد نکنید تا روند بهبودی به خوبی پیش برود.
رعایت دقیق این نکات در کنار مراقبت‌های بعد از عمل بینی، به شما کمک می‌کند بهترین نتیجه را از جراحی خود دریافت کنید و روند بهبودی سریع‌تر و راحت‌تر طی شود.
مراقبتی ساده اما حیاتی!
در نهایت فراموش نکنید که رعایت اصول شستشوی بینی بعد از جراحی، نقش مهمی در تسریع روند بهبودی، جلوگیری از عفونت و دستیابی به نتیجه‌ای رضایت‌بخش دارد. اگر در مورد روش صحیح یا زمان شروع شستشو تردید دارید، حتماً با جراح خود مشورت کنید. در این زمینه، تجربه و راهنمایی پزشکان باتجربه مانند دکتر ابراهیم شهسواری میتواند مسیر بهبودی شما را ایمن‌تر و سریع‌تر کند.
*~ سوالات متداول درباره شستشو بینی بعد از عمل ~*
شستشو بینی در 3 هفته ابتدایی بعد از عمل به هیچ عنوان توصیه نمی شود چرا که از اسپلینت بینی و در بعضی از مواقع تامپون بینی استفاده خواهد شد پس با توجه به تمامی این موارد به هیچ عنوان شستشو را انجام ندهید.
طبق دستور پزشک توصیه می شود تا این کار را تا 2 ماه بعد از عمل بینی هر 6 ساعت یکبار این کار را انجام دهید.
بله ولی توجه داشته باشید که انجام این کار حتما طبق دستور پزشک باشد و از همه مهم تر انجام این کار با ملایمت بسیار بالایی انجام شود.
در صورت مشاهده علائمی چون عفونت، خونریزی زیاد، تب، کم شدن بینایی یا حتی دوبینی، آبریزش بینی و مواردی از این قبیل بهتر است حتما به پزشک مراجعه کنید.
اگر سهوا این اتفاق افتاد، ابتدا آرامش خود را حفظ کنید و با فشار ملایم و سرد روی بینی، خونریزی را کنترل کنید. در صورت ادامه خونریزی یا شدت آن، حتما با پزشک خود تماس بگیرید.
شستشوی صحیح بینی بعد از عمل نقش مهمی در بهبود زخمها و جلوگیری از عفونت دارد و میتواند نتیجه جراحی را بهبود بخشد. اما شستشوی نادرست ممکن است باعث آسیب و تاخیر در بهبودی شود.
